ریشه بیشتر انحرافات دینی و اخلاقی نسل جوان را باید لابه‌لای افکار و عقاید آنان جستجو کرد،‌ امروزه در فکر جوانان در مورد چرایی حجاب سؤالاتی مطرح است و اگر آن‌ها پاسخی قانع دریافت کنند نه تنها به رعایت بیشتر حجاب روی خواهند آورد، بلکه دیگران را نیز به این امر فرا می‌خوانند.

عفت، حیا و حجاب تدبیری است که زن با نوعی الهام برای گران‌بها کردن خود و حفظ موقعیتش در برابر مرد به کار می‌برد، زیرا او با هوش فطری و حس مخصوص خود درک کرده که از نظر جسمی با مرد برابر نیست و اگر بخواهد با وی دست و پنجه نرم کند، از پس زور بازوی مرد برنمی‌آید.

از طرفی زن، ضعف مرد را در همان نیازی یافته که خداوند حکیم در وجود مردان نهاده است. زن خوب می‌داند که خداوند او را مظهر معشوقیت قرار داده است، بر همین اساس زن با عفت و حجاب بهتر می‌تواند، مرد را مجذوب کند و با متانت و وقار بر احترام خویش بیفزاید.

«حجاب» حریمی میان زنان و مردان نامحرم است، برهنگی برخی زنان و آرایش و عشوه‌گری زنان مردان را در تحریکی دایمی قرار می‌دهد، تحریکی که سبب فرسودگی اعصاب آن‌ها و ایجاد هیجان‌های بیمارگونه عصبی می‌شود و گاه سرچشمه امراض روانی است، حجاب باعث می‌شود که زن کمتر دچار لغزش و گناه شود و مراتب معنوی و انسانی را طی کند، به طور کلی وقتی زنان و مردان کنار هم حجاب را به بهترین وجه رعایت کنند، در چنین جامعه امنی سرعت بخشیدن به امور معنوی و پیمودن این راه آسان‌تر است.

حجاب در لغت به معنای پرده، حاجب و پنهان کردن است و در اصطلاح پنهان کردن زن از دید مرد بیگانه است، بر زن مسلمان واجب است که بدون هیچ قید و شرطی قانون حجاب را بپذیرد، در حالی که او دریافته است، اگر انسان به خداوند تسلیم نشود، گمراهی او قطعی است و با درک این موضوع که فرمان خداوند عاری از هرگونه اشتباهی است و حافظ منافع انسان است، این دستور را با دل و جان پذیرا می‌شود.

رهبر کبیر انقلاب امام خمینی(ره) درباره اهمیت حجاب می‌فرماید: «البته باید توجه داشت که حجابی که اسلام قرار داده است، برای حفظ آن ارزش‌های شماست، هرچه که خدا فرموده است چه برای زن و چه برای مرد، برای این است که آن ارزش‌های واقعی که این‌ها دارند و ممکن است، به واسطه وسوسه‌های شیطان یا دست‌های فاسد و استعمار و عمال استعمار پایمال می‌شدند، این ارزش‌ها زنده بشود.»

مقام معظم رهبری در خصوص لزوم توجه مسئولین به امر حجاب می‌فرمایند: «من فکر می‌کنم، در وضع کنونی اگر در کنار آن میل طبیعی زن به حجاب شایسته، نوعی تبلیغات صحیح که بتواند نقطه نظر اسلام را هم تأمین کند، ارایه شود، زنان ما به حجاب اصیل اسلامی و شرعی رو خواهند آورد.»

استاد شهید مرتضی مطهری در خصوص فلسفه حجاب می‌گوید: «فلسفه اصلی پوشش، حیا و عفت است که خصلت بشری است و تمامی انسان‌ها آن را پذیرفته‌اند، البته نتایج دیگری نیز به پوشش مرتب است؛ مانند سلامت جامعه و حفظ اصالت خانواده».

در خصوص اهمیت و جایگاه حجاب به سراغ برخی از آیات و روایات رفتیم و از میان برخی متون اسلامی، فارغ از تبعات اجتماعی و روانی حجاب، دیدگاه قرآن و سنت را مورد تحقیق اجمالی قرار دادیم که در ذیل می‌آید.

ـ قرآن کریم با بیان آیاتی در خصوص جایگاه و اهمیت موضوع پوشش و حجاب آن را از اصول مسلم و واجب اسلام معرفی می‌کند و با اشاره به اینکه بشر به نوعی فطری از بی‌حجابی گریزان است در سوره اعراف بیان می‌دارد: «فَدَلاَّهُمَا بِغُرُورٍ فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْءَاتُهُمَا وَطَفِقَا یَخْصِفَانِ عَلَیْهِمَا مِن وَرَقِ الْجَنَّةِ …»؛ آن دو را با فریب به سقوط کشانید پس چون آن دو از [میوه] آن درخت [ممنوع] چشیدند، برهنگی‌هایشان بر آنان آشکار شد و به چسبانیدن برگ[های درختان] بهشت بر خود آغاز کردند… . (اعراف22)

رسول‌اکرم صلی‌الله علیه وآله وسلم: «ان من خیر نسائکم: الولود، الودودالستیرة، العزیزة فی اهلها، الذلیلة مع بعلها، المتبرجة من زوجها،…»؛ بهترین زنان شما کسانی هستند که بچه‌زا باشند، با شوهران خود مهربان باشند،با حجاب و پوشیده باشند، در بین طایفه خودشان با عزت باشند، در مواجهه با شوهران خودشان متواضع و نرمخو باشند،…

ـ خداوند متعال در سوره نور و احزاب با بیان دستورالعمل پوشش بانوان در جامعه، حجاب را عامل رستگاری آن‌ها برمی‌شمارد و می‌فرماید: «وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَیَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَی جُیُوبِهِنَّ وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاء بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاء بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِینَ غَیْرِ أُوْلِی الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِینَ لَمْ یَظْهَرُوا عَلَی عَوْرَاتِ النِّسَاء وَلَا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ مَا یُخْفِینَ مِن زِینَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَی اللَّهِ جَمِیعًا أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»؛ و به زنان با ایمان بگو دیدگان خود را [از هر نامحرمی] فرو بندند و پاکدامنی ورزند و زیورهای خود را آشکار نگردانند، مگر آنچه که طبعا از آن پیداست و باید روسری خود را بر سینه خویش [فرو] اندازند و زیورهایشان را جز برای شوهرانشان یا پدرانشان یا پدران شوهرانشان یا پسرانشان یا پسران شوهرانشان یا برادرانشان یا پسران برادرانشان یا پسران خواهرانشان یا زنان [همکیش] خود یا کنیزانشان یا خدمتکاران مرد که [از زن] بی‌نیازند یا کودکانی که بر عورتهای زنان وقوف حاصل نکرده اند آشکار نکنند و پاهای خود را [به گونه‌ای به زمین] نکوبند تا آنچه از زینتشان نهفته میدارند معلوم گردد ای مؤمنان همگی [از مرد و زن] به درگاه خدا توبه کنید امید که رستگار شوید. (نور/31)

ـ «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُل لِّأَزْوَاجِکَ وَبَنَاتِکَ وَنِسَاء الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِن جَلَابِیبِهِنَّ ذَلِکَ أَدْنَی أَن یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِیمًا»؛ ای پیامبر به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو پوشش‌های خود را بر خود فروتر گیرند، این برای آنکه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند [به احتیاط] نزدیکتر است و خدا آمرزنده مهربان است. (احزاب59)

ـ «وَقَرْنَ فِی بُیُوتِکُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِیَّةِ الْأُولَی…»؛ و در خانه‌هایتان قرار گیرید و مانند روزگار جاهلیت قدیم زینتهای خود را آشکار مکنید… . (احزاب33)

ـ «وَالْقَوَاعِدُ مِنَ النِّسَاء اللَّاتِی لَا یَرْجُونَ نِکَاحًا فَلَیْسَ عَلَیْهِنَّ جُنَاحٌ أَن یَضَعْنَ ثِیَابَهُنَّ غَیْرَ مُتَبَرِّجَاتٍ بِزِینَةٍ وَأَن یَسْتَعْفِفْنَ خَیْرٌ لَّهُنَّ وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ»؛ و بر زنان از کار افتاده‌ای که [دیگر] امید زناشویی ندارند گناهی نیست که پوشش خود را کنار نهند [به شرطی که] زینتی را آشکار نکنند و عفت ورزیدن برای آن‌ها بهتر است و خدا شنوای داناست. (نور60)

در روایات رسیده از ائمه ‌معصومین درباره حفظ حجاب بانوان به خوبی نشان می‌دهد که حجاب از چنان اهمیتی برخوردار است که در جمله فرایض واجب قرار گرفته است، برخی از روایات حجاب در ذیل آمده است؛

* نزد نامحرمان، زن باید چهار لباس داشته باشد؛ پیراهن، روسری، چادر و شلوار.

ـ رسول‌اکرم صلی‌الله علیه وآله وسلم: «ان من خیر نسائکم: الولود، الودودالستیرة، العزیزة فی اهلها، الذلیلة مع بعلها، المتبرجة من زوجها،…»؛ بهترین زنان شما کسانی هستند که بچه‌زا باشند، با شوهران خود مهربان باشند،با حجاب و پوشیده باشند، در بین طایفه خودشان با عزت باشند، در مواجهه با شوهران خودشان متواضع و نرمخو باشند،… . (الکافی/324/5)

ـ رسول‌اکرم صلی‌الله علیه وآله وسلم: «للزوج ما تحت الدرع و للابن و الاخ ما فوق الدرع و لغیر ذی محرم اربعة اثواب:درع و خمار و جلباب و ازار»؛ زن برای شوهر خود از زیر پیراهن همه بدنش را می‌تواند نشان دهد و در پیش برادر و فرزند خود تنها اگر یک پیراهن بپوشد، کافی است، ولی در نزد نامحرمان، زن باید چهار لباس حتماً داشته باشد؛ پیراهن، روسری، چادر و شلوار. (تفسیر مجمع‌البیان/271/7)

ـ رسول‌خدا صلی‌الله علیه وآله وسلم: «اذا رایتم اللاتی القین علی رؤوسهن مثل اسنمة البعر، فاعلموهن انه لایقبل لهن الصلاة»؛ زمانی که دیدید زنانی از امت من سرهای خود را مثل برآمدگی شتر دسته نموده و در میان نامحرمان ظاهر می‌شوند، به آن‌ها بگویید که نمازشان قبول نیست. (السنن‌کبری/234/2)

* بانوان حدیث معراج را همواره به یاد داشته باشند

ـ امام‌علی علیه‌السلام: «افضل العبادة العفاف»؛ عفت برترین عبادت‌هاست. (بحارالانوار/269/68)

- امیرالمؤمنین علیه‌السلام «یظهر فی آخرالزمان و اقتراب الساعة ـ‌و هو شر الازمنة نسوة کاشفات، عاریات، متبرجات من‌الدین خارجات ، داخلات فی الفتن، مائلات الی شهوات ، مسرعات الی اللذات، مستحلات للمحرمات،فی جهنم خالدات»؛ «در آخرالزمان و نزدیکی‌های قیامت ـ‌که بدترین زمان‌ها خواهد بود زنان حجاب‌های خود را برخواهند داشت و بدن‌هایشان را به نامحرم نشان خواهند داد و سرهای خود را زینت نموده و در معرض دید نامحرمان قرار خواهند دادو از دین اسلام خارج شده و در انواع فتنه‌ها و مفاسد داخل خواهند شد و به سمت شهوت‌ها ره خواهند تافت و به طرف لذت‌های پست و زودگذر دنیوی شتاب خواهند گرفت ، حرام‌های الهی را حلال خواهند شمرد و به صورت ابدی در جهنم خواهند افتاد. (الفقیه/390/3)

ـ حضرت علی علیه‌السلام فرمودند: «روزی من و فاطمه بر منزل رسول‌خدا داخل شدیم و دیدم که رسول گرامی گریه شدیدی می‌کنند، عرض کردم؛ پدر و مادرم فدایت، ای رسول‌خدا، چه چیزی تو را به گریه انداخته است؟»

فرمود: «ای علی! شبی که مرا به آسمان‌ها بردند، زنانی از امت خود را دیدم که در عذاب‌های بسیار سختی به سر می‌بردند، عذاب سخت آن‌ها را یاد کردم و گریه بر من غلبه نمود؛ زنانی را دیدم که از موهای سرخود آویزان هستند و از آتش جهنم آب دماغشان می‌جوشید، عده‌ای از زنان را دیدم که از زبان‌های خود آویزان بودند و آب جهنم در گلوی آنان ریخته می‌شد، گروهی دیگر از سینه های خود به طرف جهنم آویزان شده بودند و برخی دیگر گوشت بدن خود را می‌خوردند، در حالی‌که آتش جهنم از زیر آن‌ها شعله‌ور بود و برخی از آن‌ها، پاهایشان به دست‌هایشان بسته شده بود و مارها و عقرب‌های جهنمی آن‌ها را احاطه کرده بودند.

برخی از زنان کر و کور و لال بودند و در داخل تابوتی از آتش اسیر بودند و آب دماغ آن‌ها می‌جوشید و از بینی آن‌ها خارج می‌شد و دستان آن‌ها از جذام و پپسی قطع شده بودند و زنانی از پاهای خود به طرف تنوری از آتش آویزان بودند و برخی از آن‌ها گوشت بدن‌شان توسط قیچی‌هایی از آتش از عقب و جلو بریده می‌شد و برخی صورت و دستهای‌شان می‌سوخت و جگرهای خودشان را می‌خوردند و برخی را دیدم که سرشان شبیه سر خوک و بدن‌شان مثل الاغ بود و در هزاران عذاب گرفتار بودند و برخی به صورت سگ بودند و آتش از پشت آن‌ها داخل بدن‌شان می‌شد و از دهان‌شان خارج می‌شد و ملائکه الهی با گرزرهایی از آتش بر سر و بدن آن‌ها می‌کوبیدند.»

امام صادق علیه‌اسلام: «لاینبغی للمراة ان تجمر ثوبها اذا خرجت من بیتها»؛ شایسته نیست یک زن مسلمان وقتی از خانه‌اش خارج می‌شود لباس‌های خودش را زینت دهد

آن‌گاه حضرت ‌فاطمه علیهاالسلام عرض کردند: «ای محبوب من و ای نور چشم من، ما را خبر کن از عمل و گناه این زنان در دنیا که به آن عذاب‌های سخت گرفتار بودند.»

رسول‌خدا صلی‌الله علیه وآله وسلم فرمودند: «ای دخترم، اما آن زنانی که از موهای سرشان آویزان بودند، کسانی هستند که در دنیا موهای سرشان را از مردان نامحرم نمی‌پوشاندند و آن‌ها که از زبان‌شان آویزان بودند، زنانی هستند که در دنیا شوهران خود را با زبان‌شان می‌رنجاندند و آن‌ها که از سینه‌های خود به طرف جهنم آویزان بودند، کسانی هستند که به تقاضای شوهران خود برای هم بستر شدن پاسخ مثبت نمی‌دادند و آن‌ها که از پاهای خود آویزان بودند، زنانی هستند که بدون اجازه شوهرشان از خانه‌های خود خارج می‌شدند و آن‌ها که گوشت بدن‌های خودشان را می‌خوردند، کسانی هستند که خود را برای نامحرم زینت می‌کردند و آن‌ها که دست‌هایشان به پاهایشان بسته شده بود و مارها و عقرب‌ها آن‌ها را احاطه کرده بودند، زنانی هستند که در وضو و لباس‌های خود نجاست را رعایت نمی‌کردند و از جنابت و حیض غسل نمی‌کردند و پاکی را رعایت نمی‌نمودند و نماز را سبک می‌شماردند و اما زنان کر و کور و لال آنهایی هستند که از زنا بچه بدنیا آورده‌اند و آن را به شوهر خودشان بستند و آن‌ها که گوشت بدن‌شان با قیچی‌ها بریده می‌شد، زنانی هستند که در دنیا با رفتارهای مختلف به نامحرمان اظهار تمایل می‌نمودند و خود را برای آن‌ها نشان می‌دادند و آن‌ها که صورت و بدن‌شان می‌سوخت و جگرهای خودشان را در دهانشان می‌جویدند، زنانی هستند که در دنیا واسطه بین زنای دو نفر بوده‌اند و آن‌ها که سرشان، سرخوک و بدن‌هایشان، بدن الاغ بود، در دنیا سخن‌چین و دروغگو بوده‌اند و آن‌ها که به صورت سگ بودند و آتش از پشت آن‌ها داخل بدن‌شان می‌شد و از دهان‌شان بیرون می‌آمد، زنان آوازه‌خوان و ترانه‌خوان و حسود در دنیا هستند.» (وسائل‌الشیعه/213/20)

* پوشش فاطمه زهرا (س) بهترین الگوی بانوان مسلمان است

بهترین الگویی که می‌توان برای زنان مسلمان به تصویر کشید، حجاب بانوی عالمیان حضرت صدیقه‌کبری علیهاالسلام است که در برخی روایات چنین آمده‌است؛

ـ آن‌گاه که برای دفاع از حق غصب شده خود به مجلس ابوبکر می‌رفت «لاثت خمارها علی راسها و اشتملت جلبابها»؛ حضرت روسری خود را سرکرد و چادرش را پوشید. (بحارالانوار/218/29)

ـ وقتی می‌خواست به طرف خانه پدرش از منزل خود خارج شود «فتجلبت بجلبابها و تبرقعت ببرقعها و ارادت النبی»؛ «چادرش را سر نمود و روبندش را انداخت و به طرف منزل پیامبر حرکت نمود».

ـ امام صادق علیه‌اسلام: «لاینبغی للمراة ان تجمر ثوبها اذا خرجت من بیتها»؛ شایسته نیست یک زن مسلمان وقتی از خانه‌اش خارج می‌شود لباس‌های خودش را زینت دهد. (وسائل‌الشیعه161/20)

بنابراین بانوان مسلمان پیشوایی را چون فاطمه زهرا را دارند که حتی از شخص کور هم خودشان را می‌پوشاند و چادر یا پوشش سرتاسری سیره همیشگی آن حضرت بود و الگویی دیگری چون حضرت زینب را در فراروی خود دارند، مبادا از پیروی این حضرات دست برکشند و فریب یک سری القائات پوچ و بی اساس را خورده و در این مسلمات دینی و سنن اسلامی شک و تردید به خود راه دهند و متوجه باشند که یکی از نگرانی‌های اصلی امام زمان همین مساله حجاب و عفت زنان است، زیرا در دعاهای همیشگی خود وقتی می‌خواهند، زنان امت را دعا کنند تنها انگشت روی همین مساله می‌گذارند.

فرازی از دعای امام‌زمان عجل‌الله تعالی فرجه‌الشریف: «…و علی النساء بالحیاء و العفة»؛ «و پروردگارا! به زنان امت من حیا و عفت ارزانی دار»؛ پس مبادا دل امام زمان را بیازاریم و با برداشتن حجابی از روی سر و یا با بدحجابی خود دشمنان دین خدا را یاری سازیم. (مفاتیح‌الجنان/ 116/1/)